Tıpkı Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Yeşil Kart gibi, Türkiye’deki Turkuaz Kart, yabancı bilim adamlarına, sporculara, sanatçılara ve Türkiye’de gayrimenkul almak ve yatırım yapmak isteyenler için çalışma ve ikamet etme hakkı tanımaktadır. Kart sayesinde, kart sahibinin eşi ve bakmakla yükümlü olduğu çocukları ayrıca ikametgah iznine sahip olabilmektedir.
Turkuaz Kart Sistemi 3 yıllık bir geçiş dönemine sahiptir. Bu süreç boyunca uzman bir kişi tarafından kart sahibinin ülke içi aktiviteleri kontrol edilip 12 ay içinde uzman tarafından rapor haline getirilecektir. 3 yılın sonunda yabancının durumunun uygun olması halinde 30 gün içinde kart kendisine teslim edilecektir. Bu süre zarfında herhangi bir olumsuz durum olması halinde yabancı Turkuaz Kart alma hakkını kaybedecek ve Turkuaz Kartı geçersiz olacaktır. Bazı istisnai durumlarda Turkuaz Kart sahibi Türkiye için bir tehdit oluşturmuyorsa geçiş döneminden sonra kart alma hakkına sahip olabilmektedir.
Kimler Turkuaz Kart başvurusu yapabilir?
Turkuaz Kart aşağıdaki durumları karşılayan bireylere verilmektedir;
• Bilim ve teknoloji ile ilgilenen, profesyonel bilgi, deneyim, maaş, kaliteli eğitim ve işe sahip yabancılar
• Yüksek yatırım ve ihracat düzeyine sahip yabancı yatırımcılar, istihdam büyüklüğü, bilimsel ve teknolojik gelişmelere yaptıkları katkılar gibi özelliklere sahip yabancılar
• Uluslararası alanda ülke yararına katkıda bulunarak bilim, endüstri, teknoloji gibi alanlarda artaştırma yaparak bilimsel ve teknolojik araştırmalar üzerinde çalışma yapan bilim adamları veye araştırmacılar
• Uluslararası alanda kültürel, sanatsal ve sportif aktivitelerde başarılarını kanıtlayanlar
• Türkiye’nin ve Türk külütürünün uluslararası platformlarda tanınmasında katkıada bulunanlar ve Türkiye’nin ulusal alandaki konuları ile ilgilenenler
Aşağıdaki şartı karşılamaları halinde de Turkuaz Kart alamayan kişiler;
• Ülkeye giriş ve çıkış izni olmayanlar
• Toplum sağlığını tehdit eden bir hastalığa sahip olanlar
• Genel düzene ve güvenliğe tehdit unsuru olarak görülen yabancılar
Turkuaz Kart Başvurusu
Yabancı kimlik numaraları ile Türkiye’de resmi olarak ikamet eden yabancılar sistemden başvuru yapabilirler. Başvuru sahibi yurtdışında ise Türkiye'nin ülke temsilcilikleri aracılığıyla yapılabilmektedir.
Başvuru sahiplerinin yurt dışından yapacakları başvuruya ilişkin gerekli belgeleri elektronik ortamda Türk dış temsilciliği aracılığıyla bakanlığa iletmeleri gerekmektedir. Yabancılar, yurt içinde ve yurt dışındaki yetkili kurum aracılığıyla Turkuaz Kart başvurusunda bulunabilmektedirler. Başvuruyu tamamlamak Genel Müdürlük tarafından belirlenen bilgi ve belgeler sisteme girilmelidir.
Başvuru İçin Gerekli Belgeler
• Başvuru dilekçesi,
• Yabancının pasaport veya muadili belgesinin fotokopisi,
• Varsa ilgili kamu kurum veya kuruluşlarından alınmış uygunluk belgesi.
Başvuru sahibinin hangi koşulları karşıladığına bağlı olarak;
• Nitelikli işgücü olarak değerlendirilen yabancılar için; diploma, iş sözleşmesi, özgeçmiş (CV), atama veya atama yazısı, mesleki deneyim, anadil dışında bilinen ve uluslararası düzeyde kabul görmüş yabancı dilleri gösteren belgeler.
• Nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen yabancılar için; Yatırımlık mülkün ölçülerini, istihdam düzeyini, ihracat miktarını, finansal kapasite ve faaliyette olan bölge, sektörü ve işletmeyi gösteren belgeler.
• Bilim adamları ve araştırmacılar için; diploma, akademik kariyer ve unvan sertifikası, sahip olunan akademik çalışmalar veya lisans, ticari marka veya patent belgeleri.
• Kültür, sanat ve spor faaliyetlerinde ulusal veya uluslararası alanda başarılı yabancılar için; başarıyı gösteren belgeler ve Genel Müdürlüğün resmi internet sitesinde yayınlanan belgeler.
Genel Müdürlük, belge ekleme veya belgeleri değiştirme yetkisine sahiptir. Bu kapsamda yapılan düzenlemeler Genel Müdürlüğün resmi internet sitesinde yayınlanmaktadır.
Turkuaz Kart Puanlama Sistemi
Turkuaz Kart başvuruları puanlama sistemi ile değerlendirilmektedir. Sistem, uluslararası işgücü politikası izlenerek Genel Müdürlük tarafından belirlenen kriterler doğrultusunda işlemektedir. Başvuru sahiplerinin değerlendirme sistemi içinde yeterli puan almaları gerekmektedir.
Puanlama sistemi;
• Eğitim düzeyi
• Yüksek öğrenim kurumunun prestiji
• Ücret düzeyi
• Kurumun kıdemi
• Uzmanlık düzeyi veya mesleki deneyim
Başvuru sahibi nitelikli işgücü olarak değerlendirilen biri ise;
• Eğitim geçmişi ve yüksek öğrenim kurumunun itibarı,
• Ücret düzeyi,
• İş deneyimi ve uzmanlık seviyesi,
• Yabancı dil bilgisi
• Uzmanlık gerektiren yüksek vasıflı işlerde iş deneyimi.
Başvuru sahibi yatırımcı ise;
• Belgelenmiş veya tescilli yatırım,
• İhracat ve istihdam düzeyi,
• Yatırım yapılacak sektör, bölge ve işletmenin kalitesi.
Türkiye'de kart sahibi olmak için yapılacak yatırım türleri tek bir seçenekle sınırlı değildir. Ek olarak Türkiye'de sermaye yatırımı yapmak, Türkiye'de iş kurmak, Türkiye'de gayrimenkul satın almak gibi yatırımlar yapmayı tercih edebilirsiniz.
Başvuru sahibi bilim insanı veya araştırmacı ise;
• Akademik unvan,
• İş deneyimi,
• Ülke ekonomisini iyileştirecek sektörlerde çalışmak,
• Ulusal veya uluslararası kuruluşlar tarafından tescil edilen patent, ticari marka veya lisans
• Yenilik faaliyetleri ve niteliklerini gösteren benzeri özellikler.
Başvuru sahibi sporcu ise;
• Ulusal sporcu sertifikası,
• Ulusal veya uluslararası dereceler ve ödüller,
• Kulüp lisansı,
• Kulübün ulusal veya uluslararası başarısı ve niteliklerini gösteren benzeri özellikler.
Başvuru sahibi fikir ve sanat eseri sahibi ise;
• Eserlerinin, ulusal veya uluslararası ödüllerin ve niteliklerini gösteren benzer özelliklere sahip olması,
Başvuru sahibi, Türkiye'nin veya Türk kültürünün tanınmasına ve tanıtımına katkıda bulunan biri ise;
• Reklamcılık faaliyetleri, uluslararası düzeyde yürütülen faaliyetler ve benzeri özellikler.
Turkuaz Kartın avantajları nelerdir?
Turkuaz Kart sahibi olan yabancılar;
• Türkiye'de askerlikten muaf tutulacaklardır.
• Devlet dairelerine girme, seçme ve seçilme haklarına sahip olamayacaklardır.
• İkamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz iş ve ücret konularında bir Türk vatandaşı ile aynı haklara sahip olacaklardır. Ancak kanun, kişinin Türk vatandaşı olmasını gerektiriyorsa, bazı hak ve menfaatler uygulanmamaktadır.
